top image food
MEGALI1.jpg

Τα σκιουφιχτά μακαρόνια ή οι σκιφομακαρούνες που λένε στο χωριό μου, είναι από τα παραδοσιακά φαγητά της Κρητικής μαγειρικής τέχνης. Φτιάχνεται με αγνά υλικά σε μικρό χρόνο και συνδυάζεται με κρέας, απάκι, μανιτάρια, με μπόλικο βούτυρο, με κόκκινη σάλτσα και ανθότυρο. Πάντως η γιαγιά μου στο χωριό τα έκανε απλά με αγνό βούτυρο και μπόλικο τριμμένο γαλοτύρι και μας έμαθε να τα τρώμε ζεστά τις κρύες χειμωνιάτικες μέρες.


Διανύουμε την τελευταία εβδομάδα των Αποκριών που την ονομάζουμε Τυρινή. Σε εποχές που η τηλεόραση δεν είχε εισβάλει στην καθημερινότητα και τότε που η λάμπα και το λουξ φώτιζαν το σπίτι και οι αποσπερίδες και οι οικογενειακές συναθροίσεις την περίοδο της Αποκριάς ήταν σε καθημερινή βάση, οι σκιφομακαρούνες ήταν ένα από τα γεύματα την εβδομάδα της Τυρινής.
Η κατανάλωση τυριού και γαλακτοκομικών όπως πίτες, μυζηθρόπιτες, αγνόπιτες, σαρικόπιτες, βρισκόταν σχεδόν κάθε μέρα στο οικογενειακό τραπέζι. Οι αποκριάτικες συνάξεις άρχιζαν με το άνοιγμα του Τριωδίου ή την Τσικνοπέμπτη και τελείωναν τη τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, τη Τυρινή. Έφερνε κάθε νοικοκυρά το δικό της πιάτο και επιπλέον όλες μαζί φτιάχνανε ένα κοινό φαγητό για όλη την παρέα. Ήταν μια ευκαιρία για τόνωση των συγγενικών δεσμών. Οι οικογενειακές συνάξεις επαναλαμβανόταν συχνά, όχι πάντα στο ίδιο σπίτι αλλά και σε άλλο σπιτικό του συγγενικού περιβάλλοντος. Σε όλες αυτές τις μικρές οικογενειακές γιορτές, οι γυναίκες είχαν κυρίαρχο ρόλο διότι έπρεπε να φροντίσουν για το μενού της βραδιάς που δεν είχε και πολλές απαιτήσεις αλλά έπρεπε να διαφοροποιείται από συνάθροιση σε συνάθροιση και κάθε νοικοκυρά είχε την ευκαιρία να προβάλει τη τέχνη της.
Το κρασί ήταν το ποτό της βραδιάς. Αυτό το αναλάμβανε ο νοικοκύρης του σπιτιού, με το γεροντότερο της οικογενειακής πυραμίδας να σηκώνει πρώτος το ποτήρι για τη καθιερωμένη ευχή. Ο εθιμικός χαρακτήρας των αποκριάτικων φαγητών βοηθούσε στο να δημιουργηθεί το εορταστικό κλίμα.
Ένα από τα φαγητά που παρασκευαζόταν αυτές τις μέρες ήταν και οι σκιφομακαρούνες ή τα σκιουφιχτά χειροποίητα μακαρόνια με το χαρακτηριστικό τρόπο παρασκευής τους. Η σημερινή συνταγή είναι σκιουφιχτά μακαρόνια με στακοβούτυρο και ξηρό ανθότυρο, δηλαδή με αγνά Κρητικά προϊόντα.

Υλικά
Ζύμη
400γρ. σκληρό αλεύρι
200γρ αλεύρι Γ.Ο.Χ
100γρ κίτρινο αλεύρι
250ml χλιαρό νερό
20ml ελαιόλαδο
½ κουταλάκι αλάτι

2 κουταλιές στακοβούτυρο ή πρόβειο βούτυρο
Ξερό ανθότυρο

Εκτέλεση
Σε ένα μπολ ανακατεύουμε τα αλεύρια αφού πρώτα τα έχουμε κοσκινίσει. Κάνουμε μια λακκούβα και προσθέτουμε το αλάτι και το ελαιόλαδο. Ρίχνουμε σιγά σιγά το νερό και ζυμώνουμε πολύ καλά μέχρι να έχουμε μια σκληρή ζύμη που να μην κολλά. Σκεπάζουμε το μπολ με μεμβράνη και αφήνουμε το ζυμάρι να ξεκουραστεί για μια περίπου ώρα.

13
Κόβουμε τη ζύμη σε τέσσερα ισα κομμάτια, παίρνουμε ένα και με τη βοήθεια ενός πλάστη ανοίγουμε ένα λεπτό φύλλο. Αν δεν τα καταφέρνουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη μηχανή φυλλου.

45

 

Όπως έχουμε απλώσει το φύλλο στο πάγκο κόβουμε τη ζύμη σε λωρίδες 4εκ. και στη συνέχεια δημιουργούμε τετράγωνα πλάτους 4χ4. Ένας άλλος τρόπος αν χρησιμοποιήσουμε πλάστη είναι να τυλίξουμε το φύλλο πάνω στο πλάστη και να το κόψουμε στη μέση, έτσι δημιουργούμε λωρίδες και στη συνέχεια κόβουμε σε τετράγωνα.

867

Παίρνουμε ένα ξυλάκι για σουβλάκι και τυλίγουμε το φυλλαράκι από τη μια άκρη στην άλλη, πιέζουμε ελαφριά και βγάζουμε το ζυμαρικό από το ξυλάκι. Να πούμε εδώ ότι ο συγκεκριμένος τρόπος παρασκευής είναι μια παραδοσιακή τεχνική που συναντάμε στα χωριά του Κρούστα και της Κριτσάς του νομού Λασιθίου. Θα τα συναντήσουμε και με την ονομασία Κρητικά λαζάνια, ουσιαστικά είναι τα γνωστά σκιουφιχτά μακαρόνια.

9
Αφήνουμε τα ζυμαρικά μας για λίγο να στεγνώσουν. Σε μια κατσαρόλα βάζουμε αρκετό νερό, προσθέτουμε αλάτι και μια δυο κουταλιές ελαιόλαδο. Όταν βράσει το νερό ρίχνουμε τα ζυμαρικά και ανακατεύουμε, αφήνουμε για περίπου ένα τέταρτο να ψηθούν.

101112


Σε μια πιατέλα ξύνουμε ξερό ανθότυρο και προσθέτουμε τα μακαρόνια με μια κουτάλα. Βάζουμε το βούτυρο σε ένα κατσαρολάκι και αφήνουμε να λιώσει (να καεί), περιχύνουμε τα μακαρόνια και προσθέτουμε ξανά ανθότυρο.

1314

Καλή επιτυχία!!!

15

16

17

Ευχαριστούμε τον λαογράφο Λεωνίδα Κουδουμογιαννάκη για τη περιγραφή εθίμων της Τυρινής εβδομάδας.