top image food
tsoyrekiamegali.jpg

Στην Κρήτη η παρασκευή των ζυμωτών κουλουριών, τσουρεκιών, καλιτσουνιών, των κουκνίκων (πασχαλινά αρτίδια), ξεκινούσε κυρίως την Μεγάλη Πέμπτη, μετά που είχαν ολοκληρωθεί όλες οι άλλες δουλειές που είχαν να κάνουν με το καθάρισμα και ασβέστωμα του σπιτιού, και την περιποίηση του αυλόγυρου. Η κάθε νοικοκυρά έπρεπε να είχε τελειώσει με όλες αυτές τις δουλειές για να καταπιαστεί με την κουζίνα και την προετοιμασία των πασχαλινών εδεσμάτων τις υπόλοιπες ημέρες. Ένας άλλος λόγος ήταν ότι οι νοικοκυρές στα χωριά ετοίμαζαν τα ζυμωτά και τα γλυκίσματα σε μικρές ή μεγάλες συντροφιές, βοηθώντας η μία την άλλη, μιας και οι άγιες ημέρες το απαιτούσαν, πράγμα που δείχνει τον κοινωνικό χαρακτήρα των ημερών. 

Στην Κρήτη τα κουλουράκια του Πάσχα λέγονται τσουρεκάκια (από την τουρκική λέξη cevrek που σημαίνει στρογγυλό) και εννοούμαι τα μικρά τραγανά απ’ έξω και αφράτα από μέσα μυρωδάτα γλυκίσματα.
Τα τσουρέκια βρίσκονται πάνω στο τραπέζι κάθε Κρητικού σπιτιού μαζί με τα κόκκινα αυγά και τα καλιτσούνια. Όλη την Μεγάλη Εβδομάδα οι ξυλόφουρνοι μύριζαν και από τις ανοιχτές πόρτες ξεχειλίζανε οι ευωδιές από τα ζεστά γλυκά.
Οι κανόνες τότε ήταν αυστηροί. Η κατανάλωση τους γινόταν αποκλειστικά μετά που θα ακουγόταν από τα χείλη του παπά το «Χριστός Ανέστη»!
Ο νεκρός Χριστός κατεβαίνει στον Άδη μεταφέροντας το μήνυμα της ανάστασης. Οι άνθρωποι δεν χάνουν την ευκαιρία να ανακουφίσουν τις ψυχές των πεθαμένων.
Στην Κρήτη η ανάμνηση των νεκρών είναι έντονη. Σε πολλά χωριά του νησιού διατηρείται ακόμη και σήμερα να πηγαίνουν πασχαλιάτικα στα νεκροταφεία και να εναποθέτουν πάνω στους τάφους καλαμένια καλαθάκια ή μικρά πανιεράκια, στολισμένα με κοφτά πετσετάκια γεμάτα με κόκκινα αυγά και πασχαλιάτικα τσουρέκια.
Στο χωριό μου αυτή η τελετουργία γίνεται την Παρασκευή της Διακαινησίμου (η πρώτη εβδομάδα μετά το Πάσχα) στο νεκροταφείο όπου υπάρχει το τοιχογραφημένο βυζαντινό εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, στην περιοχή «Σκούρος». Από τα ξημερώματα γυναίκες και άνδρες ξεκινούν ποδαρόδρομο, λες και είναι χορός αρχαίας τραγωδίας, με τις μαυροφορεμένες γυναίκες, σχεδόν σιωπηλές να μεταφέρουν τα καλαθάκια με τα γλυκίσματα.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας όλα τα πανιεράκια και τα καλαθάκια μεταφέρονται στους οικογενειακούς τάφους με ένα λευκό πασχαλιάτικο κερί αναμμένο στο κέντρο των γλυκισμάτων. Περιμένουν υπομονετικά τον παπά να περάσει από τον δικό τους οικογενειακό τάφο για να μνημονεύσει τα αγαπημένα τους οικογενειακά μέλη που έχουν φύγει από την ζωή. Στο τέλος όλα αυτά μοιράζονται στον κόσμο με τις ανάλογες ευχές. Σε παλιότερες εποχές πάρα πολλά παιδιά σχολικής ηλικίας πήγαιναν σε αυτή την τελετή διότι ήταν μια καλή ευκαιρία να γεμίσουν τις στέπες τους με τσουρεκάκια.
Το έθιμο συνεχίζεται και σήμερα με την διαφορά ότι τα παραδοσιακά καλαμένια καλαθάκια και μικρά πανιεράκια έχουν αντικατασταθεί στην πλειοψηφία τους από τις χάρτινες συσκευασίες των ζαχαροπλαστείων.

Υλικά

Ζύμη
350ml ελαιόλαδο
400γρ. ζάχαρη
350ml γάλα
3 αυγά
20γρ. αμμωνία
2 βανίλιες
Ξύσμα από δυο λεμόνια
20γρ. μπέικιν πάουντερ
1 ½ κιλό αλεύρι

Άλειμμα
1 αυγό
3 κουταλιές νερό
2 κουταλιές ζάχαρη


Εκτέλεση

Σε μια λεκάνη ανακατεύουμε το ελαιόλαδο με τη ζάχαρη πολύ καλά, προσθέτουμε το γάλα λίγο χλιαρό και μέσα έχουμε ανακατέψει την αμμωνία, ανακατεύουμε. Βάζουμε τα αυγά χτυπημένα, τις βανίλιες και το ξύσμα λεμονιού.

17902630 1038229549643123 308715570 o 17886821 1038229989643079 647521882 o

Αρχίζουμε να ρίχνουμε το αλεύρι κοσκινισμένο μαζί με το μπέικιν πάουντερ. Θα πρέπει να έχουμε μια ζύμη μαλακιά και να κολλά για αυτό και λαδώνουμε τα χέρια μας καθώς πλάθουμε.

17901865 1038230146309730 545634071 o 17887526 1038230272976384 1774727266 o

Σε ένα ταψί τοποθετούμε λαδόκολλα, αρχίζουμε και πλάθουμε τα τσουρεκάκια μας πάντα με λαδωμένα χέρια σε διάφορα σχήματα.

17902927 1038230912976320 1244519203 o 17916247 1038231109642967 1356748659 o 1
Χτυπάμε το αυγό με το νερό και τη ζάχαρη και αλείφουμε τα τσουρεκάκια.
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για ένα τέταρτο περίπου ανάλογα με το φούρνο.

17916803 1038776506255094 176894489 o

Καλή επιτυχία!!!

Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την συγχωριανή μου Κυρία Δέσποινα Κασσωτάκη που μου έδωσε τη συνταγή. Στο χωριό μου θεωρείτε μαστόρισσα στα τσουρεκάκια και σχεδόν πάντα την καλούν τέτοιες μέρες για βοήθεια. Είναι μια παλιά συνταγή που όπως με ενημέρωσε είχε και αυτή από τη μητέρα της. Ένα παλιό τετράδιο, ξεθωριασμένο, σε δράμια, ένας από αυτούς τους πολύτιμους θησαυρούς.