top image food
MEGALI.jpg

Ο τραχανάς ή ξινόχοντρος που λέμε στην Κρήτη, λόγω της ξινής γεύσης του, είναι η ιδανική σούπα των Κρητικών για τις κρύες μέρες του χειμώνα. Ο ξινόχοντρος είναι ζυμαρικό φτιαγμένο από χοντροσπασμένο σιτάρι και προβατίσιο ή κατσικίσιο γάλα.


Τα περασμένα χρόνια, που το νοικοκυριό παρήγαγε τον μεγαλύτερο όγκο των τροφών που κατανάλωνε, δεν υπήρχε σπιτικό που να μην εκτρέφει κατσίκα ή πρόβατο. Τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, που το γάλα είναι πιο «παχύ», δηλαδή έχει περισσότερα λιπαρά, φτιάχνεται ο καλύτερος τραχανάς και απλώνεται στον καυτό καλοκαιρινό ήλιο για να ξεραθεί. Ο αποξηραμένος τραχανάς φυλάσσεται σε δροσερό μέρος για να συντηρηθεί όλο το χρόνο. Οι παλιές νοικοκυρές φύλασσαν τον τραχανά σε φαντές λευκές σακούλες ώστε να αερίζεται και τον διατηρούσαν όλο το διάστημα μέχρι να φτιάξουν την επόμενη χρονιά την καινούργια παραγωγή.
Τις παγωμένες μέρες του χειμώνα ξεδίπλωνε η νοικοκυρά την σακούλα με τον τραχανά, έπαιρνε μια χουφτιά με τα δυο της χέρια και αυτός ήταν αρκετός για να φτιάξει με λάδι, ντομάτα και ψιλοκομμένη πατάτα μια ζεστή σούπα για την οικογένεια. Τη σέρβιρε σε βαθιά πήλινα πιάτα, βάζοντας στη μέση του τραπεζιού μια κριθαροκουλούρα. Κάθιζε όλη η οικογένεια στο τραπέζι, σπούσαν με τα χέρια τους τη κριθαροκουλούρα, άρπαζε καθένας ένα κομμάτι στη χούφτα του και σφιχτά μέσα στην παλάμη του, την έφερνε πάνω από το ζεστό πιάτο του τραχανά, πίεζε τα δάκτυλα του και την θρυμμάτιζε σε μικρότερα κομμάτια τα οποία άφηνε ελεύθερα να βυθιστούν μέσα στην καυτή σούπα. Άρπαζε το βαθύ κουτάλι και το γέμιζε με την νοστιμιά του σιγοβρασμένου τραχανά, του παρθένου ελαιόλαδου, της γλυκιάς ντομάτας με ένα κομμάτι κριθαροκουλούρα βουτημένη στη σάλτσα. Ωωωω…. Θεέ μου και είντα νοστιμιά ναι τούτη ναι!
Άλλες φορές πάλι τον «μαγαρίζανε», παντρεύανε τον τραχανά με κρέας όταν αυτό υπήρχε στο σπίτι. Στην Ανατολική Κρήτη όταν θέλανε να προσθέσουν λίγο κρέας σε ένα φαγητό χρησιμοποιούσαν τη φράση αυτή. Στα χοιροσφάγια την περίοδο των Χριστουγέννων σιγόβραζαν τα ποδαράκια του χοίρου, που είναι πλούσια σε κολλαγόνο και μέρος από το ζουμί το χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν σούπα από ξινόχοντρο.
Το πάντρεμα αυτό έδινε μια άλλη γεύση στην σούπα και εμπλούτιζε το γεύμα. Σαν ζυμαρικό με πρώτη ύλη το σιτάρι έχει το πλεονέκτημα να δένει με πολλά υλικά. Αυτό το πλεονέκτημα του προσπαθούμε να εκμεταλλευτούμε και να πετύχουμε τους καλύτερους δυνατούς συνδυασμούς.

Υλικά
4 χοιρινά ποδαράκια
1 ξερό κρεμμύδι
1 μεγάλη πατάτα
200γρ τραχανά
50ml ελαιόλαδο
1,5L νερό
Αλάτι πιπέρι

Εκτέλεση
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε τα ποδαράκια με το κρεμμύδι ολόκληρο, αλατίζουμε και συμπληρώνουμε με αρκετό νερό. Αφήνουμε να βράσει και ξαφρίζουμε όποτε χρειαστεί μέχρι να μην βγάζει άλλους αφρούς. Βράζουμε για 1,5 ώρα περίπου μέχρι να ψηθούν πολύ καλά.

123
Αφαιρούμε τα ποδαράκια και τα βάζουμε σε μια πιατέλα που έχουμε στρώσει λεμονόφυλλα και στύβουμε πάνω ένα λεμόνι (τα λεμονόφυλλα θα αρωματίσουν το κρέας μας). Τα ποδαράκια είναι ένας πολύ νόστιμος μεζές.
Σουρώνουμε το ζουμί σε μια άλλη κατσαρόλα, κόβουμε την πατάτα σε κυβάκια και ρίχνουμε μέσα, προσθέτουμε το ελαιόλαδο και αλάτι αν χρειαστεί.

456

 

Βράζουμε σε μέτρια θερμοκρασία, όταν κοχλάσει ρίχνουμε το τραχανά και ανακατεύουμε.

7

 

Αφήνουμε για περίπου 20 λεπτά να ψηθεί ο τραχανάς. Κατεβάζουμε από τη φωτιά και ρίχνουμε φρέσκο πιπέρι.
Καλή επιτυχία!!!

9

10

11