ΜΟΥΣΑΚΑΣ

Έδεσμα περισσότερο συνώνυμο με την ελληνική γαστρονομία από τον μουσακά, είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει, εξαιρουμένων μόνο της χωριάτικης σαλάτας και του σουβλακιού.

Έλληνας αλλά και επισκέπτης της χώρας μας, που να μην έχει απολαύσει τους διάσημους αυτούς πρεσβευτές της ελληνικής γαστρονομίας, σίγουρα σπανίζει, ενώ πολλοί τουρίστες τα χαρακτηρίζουν και ως "φαγώσιμα" αξιοθέατα της Ελλάδας! Παρά ταύτα η ονομασία του προέρχεται κατευθείαν από την τουρκική λέξη musakka, η οποία με τη σειρά της παράγεται από την αραβική musaqqa‘a , που σημαίνει "κρύο, παγωμένο, άσπρο". Όποια κι αν είναι η καταγωγή του, σημασία έχει ότι ο μουσακάς πολιτογραφήθηκε πλέον ως ελληνικό φαγητό, πεντανόστιμο και χορταστικό, με τον καλομαγειρεμένο κιμά του, τις προσεκτικά τηγανισμένες μελιτζάνες και πατατούλες του και βέβαια την αφράτη και χωρίς "γρομπαλάκια" μπεσαμέλ του, αδιάψευστο μάρτυρα της δεξιοτεχνίας της νοικοκυράς ή του επαγγελματία μάγειρα που τον παρασκεύασε.
Υπεύθυνος αυτής της λατρείας, είναι ο διάσημος εκ Σίφνου καταγόμενος αρχιμάγειρας Νικόλαος Τσελεμεντές, ο οποίος συμπεριέλαβε τη συνταγή στο γνωστό βιβλίο του μαγειρικής, που κυκλοφόρησε στις αρχές του 20ού αιώνα, φέρνοντας πραγματική επανάσταση στην ελληνική κουζίνα. Ο Τσελεμεντές -το όνομα του οποίου παραμένει συνώνυμο των οδηγών μαγειρικής-, αφαίρεσε τα πολλά και βαριά μπαχαρικά των παλαιότερων συνταγών και τοποθέτησε στη θέση της κρέμας από αλεύρι Τεργέστης τη φίνα γαλλική μπεσαμέλ, η οποία ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουμε δει να αντικαθίσταται από γιαούρτι, μείγμα τυριών και αυγών, ακόμα δε και από φάβα στις vegan εκδοχές του μουσακά. Ομοίως, ο κλασσικός κιμάς μπορεί να αντικατασταθεί με μείγμα θαλασσινών ή μανιταριών, με κιμά σόγιας, ακόμα και από κόκκινες φακές, ενώ και τα λαχανικά, για πιο ελαφρύ αποτέλεσμα, μπορεί να είναι ψητά ή και βραστά, ενώ δύναται στην παλέτα τους να συμμετέχουν επίσης τα κολοκυθάκια, οι πιπεριές και οτιδήποτε άλλο γεννήσει η γόνιμη φαντασία και όρεξη του δημιουργού του πιάτου.
Εκτός από την Ελλάδα και την Τουρκία, ο μουσακάς σε διάφορες παραλλαγές απαντάται επίσης στα Βαλκάνια, αλλά και σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ευρώπης. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη λιβανέζικη παραλλαγή του, που αποτελεί στην πραγματικότητα ένα πιάτο με μελιτζάνες, ρεβίθια, πατάτες, σάλτσα ντομάτας και μπαχαρικά -κύμινο, σκόρδο, μαύρο πιπέρι-, που σερβίρεται με κους κους, ενώ ο τουρκικός τρόπος μαγειρέματός του περιλαμβάνει το ψήσιμο ενός μείγματος από μελιτζάνες, κιμά -από κρέας αρνιού και μοσχαριού-, κρεμμύδια, πιπεριές και σάλτσα ντομάτας, που συνοδεύεται από πιλάφι.
Ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τη μαμαδίστικη εκδοχή του κλασσικού μουσακά, τη συνταγή του οποίου σας παραδίδουμε, βέβαιοι ότι θα αποτελέσει μία από τις πιο αγαπημένες για την οικογένεια και τους φίλους σας.

Υλικά
4 μελιτζάνες φλάσκες
5 πατάτες
5 κολοκύθια μεγάλα

Για τον κιμά
1 κιλό κιμά μοσχαρίσιο
100γρ. ελαιόλαδο
1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι
2 μεγάλες ώριμες ντομάτες τριμμένες
1 κουταλιά πελτέ
100ml κόκκινο κρασί
1 ξύλο κανέλας
4-5 φύλλα δάφνης
3-4 κόκους μπαχάρι
100 γρ. τριμμένη γραβιέρα
100 γρ. φρυγανιά τριμμένη
Αλάτι πιπέρι

Για την μπεσαμέλ
100 γρ. βούτυρο αγελαδινό
100 γρ. αλεύρι
1L φρέσκο γάλα
1 αυγό
100γρ τριμμένη γραβιέρα
Λίγο μοσχοκάρυδο
Αλάτι

Εκτέλεση
Αρχικά κόβουμε τις μελιτζάνες και τις βάζουμε σε νερό με μια κουταλιά αλάτι για 2-3 ώρες να ξεπικρίσουν. Τις σουρώνουμε και αφήνουμε να στεγνώσουν.
Καθαρίζουμε και κόβουμε τα υπόλοιπα λαχανικά. Ξεκινάμε να τηγανίζουμε, πρώτα με τις πατάτες και μετά τα υπόλοιπα λαχανικά. Τοποθετούμε σε απορροφητικό χαρτί και το αλλάζουμε άλλη μια φορά ώστε να φύγει όσο περισσότερο λάδι γίνετε.
Θα μπορούσαμε να τα τηγανίσουμε και από την προηγούμενη το βράδυ και να αφήσουμε τα λαχανικά σε σουρωτό. Μια άλλη εκδοχή είναι να λαδώσουμε τα λαχανικά και να τα ψήσουμε στο φούρνο για 30 λεπτά στους 180 βαθμούς για πιο ελαφρύ αποτέλεσμα.
Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι. Προσθέτουμε τον κιμά και ανακατεύουμε μέχρι να πάρει χρώμα. Σβήνουμε με το κρασί και αφήνουμε να εξατμιστεί.
Βάζουμε τα μπαχαρικά, ρίχνουμε τον πελτέ και ανακατεύουμε να βγάλει τα αρώματα του. Ρίχνουμε τις τριμμένες ντομάτες και αφήνουμε να ψηθεί σε μέτρια θερμοκρασία για περίπου 30 λεπτά.
Εντωμεταξύ, φτιάχνουμε τη μπεσαμέλ. Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το βούτυρο να λιώσει, ρίχνουμε το αλεύρι και ανακατεύουμε συνεχώς με σύρμα μέχρι να ψηθεί λίγο.
Προσθέτουμε το γάλα σιγά σιγά και ανακατεύουμε συνεχώς να μην σβολιάσει. Όταν η κρέμα θα είναι έτοιμη και έχει πήξη, κατεβάζουμε από τη φωτιά ρίχνουμε το αυγό χτυπημένο και ανακατεύουμε πολύ καλά. Προσθέτουμε τα μπαχαρικά και το τυρί και κρατάμε στην άκρη.
Σε ένα μεγάλο ταψί πασπαλίζουμε τον πάτο με τριμμένη φρυγανιά, στρώνουμε τις πατάτες, τις μελιτζάνες, τα κολοκυθάκια. Έπειτα τον κιμά και πάνω τη μπεσαμέλ. Τέλος πασπαλίζουμε με φρυγανιά και τριμμένη γραβιέρα για να κάνει ωραία κρούστα. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς μέχρι να πάρει χρώμα ο μουσακάς.
Όταν είναι έτοιμος, βγάζουμε από τον φούρνο, αφήνουμε να κρυώσει, κόβουμε σε κομμάτια και σερβίρουμε.
Καλή επιτυχία!

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΤΩΝ SUPER MARKET ΚΡΗΤΙΚΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΝΟΣΤΙΜΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΑΓΚΙΝΑΡΕΣ ΣΦΟΥΓΓΑΤΟ

ΛΑΖΑΝΙΑ ΜΕ ΚΥΜΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ