ΦΑΒΑ ΜΕ ΞΙΔΑΤΟ ΧΤΑΠΟΔΙ

Η φάβα είναι το όσπριο εκείνο που έχει το σχήμα και το χρώμα του ήλιου, όπως τον ζωγραφίζαμε όταν ήμασταν παιδιά, στη γωνία του χαρτιού στο μπλοκ ιχνογραφίας, το οποίο κατά το μαγείρεμά του μετατρέπεται σε μία βελούδινης υφή και ξηροκαρπάτης γεύσης κρέμα, που αποτελεί ιδανική βάση για πολλά γευστικά παντρέματα.

Τα ιστορικά ίχνη της φάβας χάνονται στην αχλή των αιώνων με την πρώτη γραπτή αναφορά να εμφανίζεται σε αποσπάσματα μιας χαμένης τραγωδίας του Αισχύλου, του 6ου-5ου αιώνα π.Χ., με την έννοια ωστόσο ενός ευτελούς φαγητού, ενώ η πρώτη τεκμηριωμένη σύνδεση μεταξύ του όρου φάβα και του γνωστού φαγητού γίνεται από τον Έλληνα γιατρό Διοσκουρίδη, τον 2ο αιώνα μ.Χ.
"Μάνα" του συγκεκριμένου οσπρίου θεωρείται το φυτό λαθούρι, μπορεί όμως να παρασκευασθεί και από μπιζέλια ή κουκιά, οπότε μιλάμε για την ιδιαίτερης νοστιμιάς κουκόφαβα, που τόσο αγαπούν στην Κρήτη και στα νησιά του Αιγαίου. Άλλωστε, στην αρχαιότητα, όταν ονομαζόταν και «έτνος» δεν αφορούσε μόνο στο λαθούρι, αλλά μπορούσε να είναι ο χυλός από οποιοδήποτε όσπριο, όπως τα κουκιά -κυάμινον έτνος-, οι φακές -φάκιον έτνος- ή το ρόβι, ένα ξεχασμένο σήμερα κτηνοτροφικό φυτό, από το οποίο παραγόταν το ορόβιον έτνος.
Η πιο φημισμένη φάβα στη χώρα μας παράγεται σε ένα απο τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά μας, τη Σαντορίνη, όπου εμφανίζεται ήδη από τη δεύτερη χιλιετία π.Χ., ενώ καλλιεργείται και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, αλλά και στο Φενεό, στην Πρέβεζα και στις Ερυθρές Αττικής. Η θρεπτική αξία της φάβας είναι επίσης σημαντική, δεδομένου ότι αποτελεί πλούσια πηγή βιταμίνης Β1, σιδήρου, χαλκού, φωσφόρου, καλίου, φυλλικού οξέως, μαγνησίου, φυτικών ινών και πρωτεϊνών, ενώ παράλληλα βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου και στη διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου και της χοληστερόλης του αίματος.
Όπως συμβαίνει πάντοτε με πράγματα που αγαπά ο λαός μας και έρχεται σε καθημερινή επαφή μαζί τους, η φάβα έχει και τις δικές της παροιμίες, όπως η γνωστότατη «Κάποιο λάκκο έχει η φάβα», που χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να δείξουμε την υποψία μας για ιδιοτελή κίνητρα στην καλή συμπεριφορά κάποιου και βέβαια η εξίσου γνωστή «Γάμος χωρίς όργανα, φάβα χωρίς κρεμμύδια», που εμμέσως πλην σαφώς καταδεικνύει και το πλέον ταιριαστό συνοδευτικό της, στην φρέσκια εκδοχή του ή και μαγειρεμένο, όπως στην περίπτωση της "παντρεμένης" φάβας ή της φάβας με καραμελωμένα κρεμμύδια.
Το χταπόδι από την πλευρά του, ο συμπρωταγωνιστής της συγκεκριμένης συνταγής που είμαστε βέβαιοι ότι θα λατρέψετε, είναι μαλάκιο της τάξης Οκτώποδες, που περιλαμβάνει περίπου 300 διαφορετικά είδη, τα οποία ανήκουν στην ομοταξία Κεφαλόποδα, μαζί με τα καλαμαράκια και τις σουπιές. Το χταπόδι διαθέτει δύο μάτια και ένα ράμφος, τοποθετημένο στο κεντρικό σημείο μεταξύ των πλοκαμιών του. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα γνωρίσματα των χταποδιών αποτελεί η εκτόξευση μελανιού, αλλά και η μοναδική ικανότητά τους να προσαρμόζονται στον περιβάλλοντα χώρο τους, προκειμένου να αποπροσανατολίζουν τους θηρευτές τους, καθώς και το γεγονός ότι το μαλακό σώμα τους μπορεί να αλλάξει γρήγορα σχήμα, επιτρέποντάς τους να περάσουν μέσα από μικρά ανοίγματα. Το γεγονός ότι ακόμα και το κοινό χταπόδι μπορεί να φτάσει σε μήκος το 1,5 μέτρο και να ξεπεράσει σε βάρος τα 20 κιλά, ενώ τα γιγάντια χταπόδια που ζουν στα βάθη των ωκεανών, από την Αλάσκα και την Καλιφόρνια ως την Ιαπωνία και την Κορέα, μπορεί να ξεπεράσουν ακόμα και τα 5 μέτρα μήκους και τα 50 κιλά βάρους, δικαιολογούν απόλυτα την εμφάνιση των μαλακίων αυτών στη μυθολογία διαφόρων λαών, όπου λαμβάνουν την μορφή θαλασσίων τεράτων.

Υλικά
Για τη φάβα
300 γρ. φάβα
80 ml ελαιόλαδο
1 ξερό κρεμμύδι ψιλοκομμένο
1 πατάτα τριμμένη
1 λίτρο νερό
Αλάτι
Πιπέρι
Για το χταπόδι
1,5 κιλό χταπόδι
100 ml ελαιόλαδο
100 ml λευκό ξύδι
4 φύλλα δάφνης
4 ξύλα αστεροειδή γλυκάνισο
6 κόκκους μπαχάρι
4 κόκκους πιπέρι
2 κουταλιές πετιμέζι ή 1 κουταλιά μέλι
1 φλιτζάνι νερό
Αλάτι
Για το σερβίρισμα
Ωμό ελαιόλαδο
Σπόρους κάππαρη

Εκτέλεση
Σε μία κατσαρόλα ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι για ένα λεπτό.
Προσθέτουμε τη φάβα και τη τριμμένη πατάτα και ανακατεύουμε μέχρι να γυαλίσουν με το ελαιόλαδο.
Στη συνέχεια ρίχνουμε το νερό και αφήνουμε να βράσει σε χαμηλή θερμοκρασία. Βγάζουμε τους αφρούς που θα δημιουργηθούν με μία τρυπητή κουτάλα.
Συνεχίζουμε το μαγείρεμα μέχρι να ψηθεί η φάβα και ανακατεύοντας κατά διαστήματα. Αφού είναι έτοιμη, αλατοπιπερώνουμε και λιώνουμε σε ένα πολυμηχάνημα για να γίνει εντελώς κρεμώδης.
Πλένουμε πολύ καλά το χταπόδι και κόβουμε σε μεγάλα κομμάτια.
Μεταφέρουμε σε ένα ταψί και περιχύνουμε με το ελαιόλαδο, το πετιμέζι και το ξύδι. Ρίχνουμε τα μπαχαρικά, το πετιμέζι, το αλάτι και τέλος το νερό.
Σκεπάζουμε το ταψί με αντικολλητικό χαρτί και αλουμινόχαρτο και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για περίπου 1 ώρα.
Σε μία πιατέλα σερβίρουμε την φάβα και πάνω κομμάτια χταποδιού. Περιχύνουμε από την σάλτσα που έχει δημιουργηθεί στο ταψί, ωμό ελαιόλαδο και σπόρους κάπαρη.
Καλή επιτυχία!

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΌΛΕΣ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΤΩΝ SUPER MARKET ΚΡΗΤΙΚΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΝΟΣΤΙΜΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΜΠΑΜΙΕΣ

ΛΟΥΚΑΝΙΚΟ ΜΕ ΠΑΤΑΤΕΣ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ