top image food
megali1.jpg

Όταν μιλάμε για παράδοση και Πάσχα ο νους μας πηγαίνει στην μαγειρίτσα, το αρνί ή κατσίκι αυγολέμονο, στα σουβλιστά, τα οφτά και φυσικά σε καλιτσούνες και ρακί.
Στην Κρήτη, ο οβελίας, οι σούβλες και τα πασχαλινά υπαίθρια φαγητά μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες ήταν σχεδόν άγνωστα εκτός ορισμένων εξαιρέσεων. Το αρνί ή το κατσίκι στη σούβλα ήταν φαγητό εξοχής και προτιμούσαν να το τρώνε σε πανηγύρια ή μεγάλες παρέες στην ύπαιθρο και σε κτηνοτροφικές κυρίως περιοχές. Η σούπα και το βραστό ήταν η πρώτη τροφή μετά την Ανάσταση κυρίως σε ορεινές περιοχές της δυτικής Κρήτης. Οι γαμπροί Στερεοελλαδίτες και από Πελοπόννησο φέρανε στην Κρήτη το έθιμο της σούβλας.
Στην Ανατολική Κρήτη το πασχαλινό μενού το βράδυ της αναστάσεως ήταν η μαγειρίτσα και αυγολέμονο αρνί ή κατσίκι με γαρδούμια. Το αρνί και το κατσίκι ήταν δύο οικόσιτα τα οποία δεν έλειπαν από κανένα σπίτι τις εποχές εκείνες. Τον Δεκέμβριο ή τον Γενάρη τα πρόβατα ή οι κατσίκες είχαν γεννήσει. Τα πιο πρώιμα είχαν γεννήσει ακόμα και αρχές Νοεμβρίου. Κάθε νοικοκυριό είχε τουλάχιστον δύο έως τρία μικρά αρνιά ή κατσίκια. Όσα δεν πουλούσαν στον χασάπη τα κρατούσαν για το πασχαλινό τραπέζι της οικογένειας. Έσφαζαν είτε τις απόκριες είτε το Πάσχα. Στην Κρήτη υπήρχε μια πολύ ωραία συνήθεια του δανεικού κρέατος. Όποιος έσφαζε και είχε κρέας τις απόκριες, έδινε σε φίλους ή γείτονες. Αντίστροφα γινόταν το Πάσχα, και με τον τρόπο αυτό αναπτυσσόταν μια κοινωνικότητα μετά των ανθρώπων της υπαίθρου κάτι το οποίο δεν συναντούμε συχνά στις σημερινές κοινωνίες.
Το κρέας το απολάμβαναν στις μεγάλες γιορτές. Οι νηστείες της Σαρακοστής, των Χριστουγέννων και του Δεκαπεντάρη τον Αύγουστο ήταν αυστηρές. Απαγορευόταν αυστηρά η κατανάλωση κρέατος. Ελάχιστοι είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράζουν συχνά κρέας. Στην πλειοψηφία τους οι Κρητικοί κατανάλωναν κρέας από τα οικόσιτα τους.
Γιορτινό το Πασχαλιάτικο τραπέζι με φίλους και συγγενείς μιας και είναι μέρα αγάπης. Φαγητό, καλή μουσική και “μπαλωτιές” δίνουν ένα γιορταστικό τόνο στην παρέα. Τρώτε και πίνεται άρχοντες!!!
Στις μέρες μας οι κροτίδες και τα δυναμιτάκια κυριαρχούν την Μεγάλη Εβδομάδα αλλά κυρίως το βράδυ μετά την Ανάσταση και την ημέρα του Πάσχα. Σε παλιότερες εποχές υπήρχαν τα «κατσουνόκλειδα». Μεγάλα σιδερένια κλειδιά για το άνοιγμα της κεντρικής πόρτας του σπιτιού. Μέσα σ’ αυτά (ήταν κούφια) βάζανε κεφαλές από σπίρτα. Πέρνανε μια μεγάλη μπρόκα (καρφί για σανίδες) και βάζανε την κεφαλή της – το πεπλατυσμένο μέρος- μέσα στο θάλαμο του κλειδιού με τις σπιρτοκεφαλές. Κτυπούσαν με δύναμη το κλειδί (από την πλευρά που ήταν το καρφί) σε μια πέτρα και ακουγόταν ένας δυνατός θόρυβος. Στην προσπάθεια τους να πετύχουν όσο γίνεται μεγαλύτερο κρότο με τα κατσουνόκλειδα, σηκώνανε το κλειδί ψηλά και το κτυπούσανε με δύναμη προς τα κάτω. Αυτές τις «μπαλοθιές» τις λέγανε «ουρανοκατέβατες».
Πέρα από τα κατσουνόκλειδα υπήρχαν τα «πλατανζίκια» ή «πλακανζίκια» με μπαρούτη που αγόραζαν από μπακάλικα του χωριού και τα κατασκεύαζαν με λωρίδες από χαρτοσακούλες του τσιμέντου σε σχήμα τρίγωνου, και τα πυροδοτούσαν με μικρό φυτίλι. Με αυτά προσπαθούσαν να διασκεδάσουν όλη την Μεγάλη Εβδομάδα και το βράδυ της Ανάστασης.
Καλό Πάσχα και Χρόνια Πολλά σε όλους!!!

Υλικά

2 κιλά αρνί ή κατσίκι
1 κιλό γαρδουμάκια
1 κρεμμύδι ξερό
1 ματσάκι άνηθο
50ml ελαιόλαδο
2 αυγά
2 λεμόνια
Αλάτι πιπέρι

Εκτέλεση

Για να φτιάξουμε τα γαρδουμάκια είναι μια περίπλοκη διαδικασία όχι δύσκολη βεβαία. Σε άλλη συνταγή θα δούμε ακριβώς. Μπορούμε να προμηθευτούμε από τον κρεοπώλη μας που φυσικά του έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη για το προϊόν που θα μας δώσει.

1
Σε μια κατσαρόλα βάζουμε νερό και τα γαρδουμάκια να βράσουν, προσθέτουμε και μια λεμονόκουπα για να μην μυρίζει πολύ έντονα.
Όταν θα βράσει αφαιρούμε τους αφρούς και το αφήνουμε για ένα τέταρτο ακόμα. Τα αφαιρούμε από το νερό και τα κρατάμε για να τα χρησιμοποιήσουμε στη συνταγή μας.

234
Πλένουμε το αρνί και το αφήνουμε να σουρώσει. Σε μια κατσαρόλα προσθέτουμε το ελαιόλαδο και το κρεμμύδι ψιλοκομμένο, βάζουμε το αρνί και τα γαρδουμάκια να σοταρίσουν πολύ καλά. Στη συνέχεια αλατίζουμε το φαγητό και προσθέτουμε ζεστό νερό μέχρι να το καλύψουμε.
Αφήνουμε να μεσοψηθεί για μισή ώρα περίπου. Ρίχνουμε ψιλοκομμένο τον άνηθο και συνεχίζουμε το ψήσιμο για άλλη μισή ώρα περίπου.

679
Όταν έχει ψηθεί το φαγητό ετοιμάζουμε το αυγολέμονο.
Σε ένα πιάτο χτυπάμε πολύ καλά τα αυγά και ρίχνουμε το χυμό λεμονιού , ρίχνουμε σιγά ζουμί από το φαγητό και συνεχίζουμε το χτύπημα.
Αδειάζουμε στο φαγητό το αυγολέμονο και κουνάμε τη κατσαρόλα να πάει παντού, δεν ανακατεύουμε με κουτάλα.

101112

 

Τρίβουμε φρέσκο πιπέρι.

DSC02733

DSC02732

Καλή επιτυχία!!!