top image food

ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ

Μια μαντινάδα του Γιώργου Σταυρακάκη ( Μιχαλόμπα ), έναν από τους κορυφαίους μαντιναδολόγους της Κρήτης λέει «Γιάντα στο τόπο που αγαπώ , ότι κι αν δω μ΄αρέσει , σαν να ‘μαι στο παράδεισο και κάθομαι στη μέση »

Με το που φτάνω στο χωριό μου αυτή η μαντινάδα μου έρχεται στο στόμα. Νομίζω όμως όχι άδικα, όχι μόνο γιατί το αγαπώ.
Καβούσι , το αρχαιότερο χωριό της Κρήτης στο κέντρο του νομού Λασιθίου, ένα χωριό που ο Θεός λες και χώρεσε όλη την ομορφιά του κόσμου. Έτσι τουλάχιστον το βλέπουν τα μάτια μου.

Ελάτε λοιπόν, δείτε το και εσείς …

Αν πάρεις το δρόμο από τον Άγιο Νικόλαο προς Σητεία, περνώντας τον κόμβο στην Παχεία Άμμο προς Ιεράπετρα, το πρώτο χωριό που συναντάς είναι το Καβούσι.
Ένας τεράστιος ελαιώνας απλώνεται από την όμορφη παραλία του Θόλου μέχρι τον Αζοριά με τον αρχαίο ελαιώνα και την αρχαιότερη ελιά της Ευρώπης, τις πλαγιές της Παπούρας και του Καψά. Τόπος ελαιοφόρος, τόπος της ελιάς, από τους μεγαλύτερους στη Κρήτη με παραγωγή ποιοτικού λαδιού.

Εδώ σ’ αυτόν τον ευλογημένο τόπο βρίσκεται η πιο σεβάσμια γιαγιά των ελαιώνων, η αρχαία μινωική ελιά του Ιερού Άλσους Καβουσίου, ενός μοναδικού τοπίου πλούσιου σε αρχαιολογικά και βυζαντινά μνημεία, με δίκτυο καλντεριμιών και μονοπατιών που σε οδηγούν στις κορφές, πηγές, φαράγγια και αγροτικούς οικισμούς του ορεινού όγκου της Θρυπτής.
Η μινωική ελιά βρίσκεται στο κέντρο ενός αρχαίου ελαιώνα στην περιοχή του Αζοριά. Έχει ανακηρυχθεί από τον Σύνδεσμο Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης ως «μνημειακό» λόγω των μεγάλων διαστάσεων του κορμού του και λόγω της θέσεως του κοντά στους αρχαίους οικισμούς «Βρόντος», «Ακρόπολη Αζοριά», «Πλάι του Κάστρου». Πρόκειται για δένδρο με κορμό τεραστίων διαστάσεων, με περίμετρο 22,10 μ στη βάση και μέγιστη διάμετρο 14,20 μέτρα. Στα ογδόντα εκατοστά από το έδαφος η μέγιστη διάμετρος είναι 4,95 μέτρα και η περίμετρος της στα 14,20 μέτρα.

01
Το χωριό μου είναι το αρχαιότερο χωριό της Κρήτης. Από τα μέσα της νεολιθικής εποχής μέχρι και σήμερα κατοικείται αδιάλειπτα στο πέρασμα των αιώνων, ιστορικά και αρχαιολογικά τεκμηριωμένο.

Οι ανασκαφές που διενεργεί από το 1900 η Αμερικανική αρχαιολογική σχολή και έλληνες αρχαιολόγοι έχουν φέρει στο φως 120 αρχαιολογικές θέσεις! Σημαντικοί αρχαίοι οικισμοί «Αζοριάς», «Βρόντος», «Πλάι του Κάστρου», «Ψείρα», μινωικά νεκροταφεία, επαύλεις, αρχαία ελαιοτριβεία, οι ρωμαϊκές αποθήκες του Θόλου και πολλά άλλα, δείχνουν τον μοναδικό αρχαιολογικό πλούτο του χωριού.

Οι πρώτες εικόνες που συναντά ο επισκέπτης είναι οι όμορφοι κήποι με λουλούδια να στολίζουν τις προσόψεις των σπιτιών και συστάδα από μουριές και πικροδάφνες να στολίζουν τον κεντρικό δρόμο.

Καλοσυνάτες νοικοκυρές είναι έτοιμες να σε φιλέψουν και ας μην σε γνωρίζουν. Έχει παράδοση η φιλοξενία στο χωρίο μου. Πάντα κάτι θα βρουν από τον κήπο τους ή από την κουζίνα τους να στο προσφέρουν.

Πενήντα μέτρα από τον ναό της Αγίας Τριάδας, που δεσπόζει στο κέντρο του χωριού, ένας πανέμορφος ασφαλτόστρωτος δρόμος (2.800 μ.) διασχίζει τον κάμπο με τις ελιές και σε οδηγεί βόρεια, σε μια πανέμορφη παραλία με άμμο και βότσαλα.
Σήμερα συγκεντρώνει επισκέπτες από όλη την Κρήτη και έχει φανατικούς επισκέπτες από τη βόρεια Ευρώπη κυρίως Ολλανδούς και Γάλλους. Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα της παραλίας είναι τα ρηχά νερά της τα οποία παρέχουν ασφάλεια, ιδίως σε οικογένειες με μικρά παιδιά. Συστάδα αλμυρικιών χαρίζουν την σκιά τους στους λουόμενους.

02 03
Μπροστά από τον όρμο του Θόλου βρίσκεται το νησί Ψείρα. Στα ανατολικά του έχει ανασκαφεί μινωικός οικισμός με σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που θεωρούνται από τα αξιολογότερα της μινωικής εποχής, ιδιαίτερα τα αγγεία. Σήμερα στον βυθό μπροστά από την μινωική πόλη βρέθηκε ναυάγιο μινωικού πλοίου. Στο παρελθόν σημαντικές υποβρύχιες έρευνες έκανε ο Ζακ Κουστώ.

04 05

Δυτικά του χωριού, ο λόφος της Χαλέπας σχίζεται από ένα μικρό φαράγγι που καταλήγει σε ένα πανέμορφο ήρεμο όρμο με μικρή παραλία την Αγριόμαντρα. Η Αγριόμαντρα είναι ένα μικρό φυσικό λιμανάκι με βαθειά, καθαρά και καταγάλανα νερά, που κρύβεται στις ακτογραμμές του λόφου της Χαλέπας. Τόπος που σε γαληνεύει και σε προστατεύει. Από την αρχαιότητα έως τις αρχές του προηγούμενου αιώνα λειτουργούσε ως λιμάνι. Σήμερα τα μόνα που σώζονται είναι υπολείμματα ρωμαϊκής εγκατάστασης (τμήμα κτιρίου, θολωτό πηγάδι).

Δυό πανέμορφα φαράγγια κυριαρχούν στο περιβάλλον ανατολικά του χωριού. Ο Μέσωνας, ένα σχετικά κλειστό φαράγγι με κάθετα τοιχώματα και μεγάλη ροή νερού τους χειμερινούς μήνες ξεκινά από τις πηγές της Μυλωνιάς κοντά στον αγροτικό οικισμό Τσαμάντι. Συνέχεια του Μέσωνα το μικρό φαράγγι του Χαυγά καταλήγει ανατολικά του χωριού κοντά τον εθνικό δρόμο προς Σητεία.

06 07 08
Το χωριό μου είναι πλούσιο σε θρησκευτικά μνημεία εξαιρετικής τέχνης. Τα βυζαντινά εκκλησάκια τονίζουν την ιδιαίτερη φυσιογνωμία του χωριού, που σε σύνολο 25 ναών σηματοδοτούν ένα τόπο θρησκευτικής λατρείας. Στους σωζόμενους βυζαντινούς ναούς μαρτυρείτε, ακόμη και σήμερα το υψηλό επίπεδο της αγιογραφικής τέχνης του 14ΟΥ και 15ΟΥ αιώνα. Ανάμεσα στους βυζαντινούς τοιχογραφημένους ναούς ιδιαίτερη θέση κατέχουν ο Άγιος Γεώργιος και οι Άγιοι Απόστολοι.

Ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει την κρητική κουζίνα σε ταβέρνες, να πιεί την καβουσανή ρακή στα ρακάδικα του χωριού, να γευτεί παραδοσιακές κρητικές γεύσεις και εδέσματα ντόπιων παραγωγών.

Μα φυσικά δεν θα μπορούσα με τίποτα να παραβλέψω να σας αναφέρω για την περιοχή Πλάτανος. Λίγο έξω από το χωριό, ένα πανέμορφο τοπίο που σου κόβει την ανάσα. Μπροστά σου απλώνετε όλος ο κόλπος του Μεραμπέλου καθώς αντικρίζεις από ψηλά και το νησί της Ψείρας. Το ηλιοβασίλεμα εκεί είναι εντυπωσιακό. Πάντα θα τελειώσω τη βόλτα μου εκεί, να πιω τον καφέ μου, να ηρεμίσει το μυαλό. Και τότε σκέπτεσαι τους στοίχους του Ελύτη ‘’ Θεέ μου, τι μπλε ξοδεύεις για να μην σε βλέπουμε .’’ εννοούσε βεβαία τον ουρανό, αλλά εγώ θα έλεγα το όλο, θα έλεγα ‘’Θεέ μου, πόση ομορφιά μας χάρισες. ‘’

09 10
Φανταστείτε λοιπόν ένας τέτοιος τόπος, με τόσες ομορφιές, με τόσα πράγματα που παράγει, με τέτοιους ανθρώπους τι νοστιμιές, τι γαστρονομική κουλτούρα έχει..

Σας ευχαριστώ..