Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΝΗΣ, Η ΙΕΡΗ ΜΥΡΤΙΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟΥ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Kάθε χρόνο παραμονές της Παναγίας το ξακουστό μοναστήρι της Παλιανής στο Βενεράτο, με τη θαυματουργή μυρτιά «πλημμυρίζει» πιστούς από κάθε μεριά της Ελλάδας.

Η Μονή Παλιανής είναι η αρχαιότερη της Κρήτης καθώς χτίστηκε τον 6ο αιώνα και έχει αποτελέσει σημείο αναφοράς για χιλιάδες πιστούς που έρχονται για την χάρη της από όλη την πατρίδα μας.
Η μονή είναι γνωστή και για την ιερή μητριά που βρίσκεται εντός του μοναστηριού, ένα αιωνόβιο δέντρο, που μέσα στον κορμό της πιστεύεται ότι είναι κρυμμένη η εικόνα της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, μία εικόνα που θεωρείται ότι μπορούν να την δουν μόνο παιδιά.

Η Ιερή μυρτιά
Στα φύλλα της μυρτιάς αποδίδονται θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται για θεραπευτικό κάπνισμα αφεψήματα και φυλακτά. Αμέτρητα είναι και τα τάματα που έχουν κρεμάσει οι πιστοί στα κλαδιά της Ιερής Μυρτιάς στο χώρο της Μονής.

Στα παλαιότερα χρονιά πολλοί ήταν εκείνοι που κοιμόντουσαν παραμονές του 15γουστου κάτω από την ιερή μυρτιά με την ελπίδα να πραγματοποιηθούν τα τάματα τους.

Ιστορικά στοιχεία

Ο σημερινός ναός άρχισε να κτίζεται το 1826, σύμφωνα με την wikipedia.org στη θέση παλαιού, ο οποίος είχε ερειπωθεί κατά την Επανάσταση του 1821. Από τη σφαγή κατάφερε να διασωθεί μόνο η μοναχή Παρθενία, η οποία και συνετέλεσε στην αποπεράτωση του ναού το 1860.

Υπέστη ζημίες κατά το σεισμό του 1856. Έπειτα από την επισκευή του άλλαξε η παλιά μορφή του ναού. Το υπέρθυρο της εισόδου του νάρθηκα είναι παλιό μάρμαρο. Σε αυτό παριστάνεται ο Ευαγγελισμός σε ανάγλυφη μορφή. Ένα από τα κιονόκρανα φέρει μονόγραμμα με σταυρό, το οποίο χρονολογείται από τη βυζαντινή περίοδο.

Το μοναστήρι αναφέρεται από το 14ο αιώνα με τα ονόματα Παλαιά, Πάλαι και Πάλα, που επιβεβαιώνουν την παλαιότητα της Μονής, η οποία ήδη από την εποχή εκείνη θεωρούνταν παλιά. Στο γεγονός αυτό οφείλεται και η σημερινή ονομασία της μονής.

Υπαγόταν ως σταυροπηγιακή στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Το 1304 ο Πατριάρχης προσπάθησε να κρατήσει το μοναστήρι στη δικαιοδοσία του. Ωστόσο, επειδή είχε πολλά κτήματα, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του λατινικού Κλήρου της Κρήτης και με απόφαση του Πάπα Κλήμεντα Δ’, η μονή καταλήφθηκε από το Λατίνο Αρχιεπίσκοπο Κρήτης. Αυτή η αυθαιρεσία πυροδότησε την αντίδραση της κρατικής εξουσίας των Βενετών και δημιουργήθηκαν ζητήματα ανάμεσά τους. Το 1323 επιτεύχθηκε συμφωνία και διακανονισμό.

Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 καταστράφηκε και σφαγιάστηκαν οι καλόγριες. Μία από αυτές, η Παρθενία Νεονάκη, με καταγωγή από τη Μεσαρά, σώθηκε από θαύμα και ανοικοδόμησε την εκκλησία από το 1826 ως το 1860.

Όταν ο Μιχαήλ Κόρακας φόνευσε τον Αλήκο και πήρε τα άρματά του, κατέφυγε στη Μονή Παλιανής. Το 1866 κάηκε ξανά από τους Τούρκους και καταστράφηκαν οι εικόνες της ή τις πούλησαν.

Προφορικές παραδόσεις αναφέρουν ότι η εικόνα της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας βρέθηκε σε ρίζα μιας μεγάλης μυρτιάς, η οποία υπάρχει και σήμερα στα νοτιοανατολικά του ναού. Εκεί καίει το «ακοίμητο καντήλι» και εορτάζει στις 24 Σεπτεμβρίου. Η «Αγία Μυρτιά» παρουσιάζει εκπληκτική επιβίωση λατρείας ιερού δένδρου της μινωικής θρησκείας.

Το πανηγύρι

Την παραμονή της Παναγίας και ανήμερα του 15γουστου στήνεται στην είσοδο του μοναστηριού πανηγύρι, όπου χιλιάδες άνθρωποι μπορούν να αγοράσουν από πλανόδιους μικροπωλητές διάφορα πράγματα, αλλά και να γευτούν το παραδοσιακό καπρικό χοιρινό συνοδεύοντας το με παγωμένη κανελάδα.

Καλή Παναγία σε όλους!