ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ

Έρχονται τα Χριστούγεννα και οι μεγάλες γιορτές της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων στην καρδιά του χειμώνα να αλλάξουν το σκηνικό, την διάθεση μας, να μας ζεστάνουν περισσότερο, μας δώσουν ελπίδα και αισιοδοξία για το μέλλον, για τον καινούργιο χρόνο που θέλουμε να είναι καλύτερος και να χαρίσει υγεία και ευτυχία σε όλο τον κόσμο.

Οι προετοιμασίες στο σπίτι έχουν αρχίσει από καιρό, με το Χριστουγεννιάτικο δέντρο να έχει κατέβει από το πατάρι, μαζί με τις μπάλες και τα φωτάκια να στολίζει μια γωνιά του σαλονιού. Και όχι μόνο αυτό, τραπέζια, μικρές γωνιές του σπιτιού, βεράντες, αυλές και η κεντρική πόρτα στολίζονται γιορτινά. Όλα έχουν αλλάξει στο σπίτι όπως το δικό μας έθιμο το υπαγορεύει και μας ζητά να έχουμε γιορτή και να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα.
Θέλουμε το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι να είναι πλούσιο σε εδέσματα, θέλουμε όλα να είναι γλυκά και να γιορτάσουμε αυτές τις μέρες οικογενειακά και με τους φίλους μας. Έτσι έχει μάθει η ελληνική κοινωνία αιώνες τώρα και πιστεύω έτσι θα συνεχίσει. Θέλει όλους στο τραπέζι μαζί με τον πατέρα και την μάνα, μαζί με τον παππού και την γιαγιά, μαζί με τους ποιο στενούς συγγενείς. Να πάρει ο αρχηγός της οικογένειας το Χριστόψωμο, να πάρει και το μαχαίρι να το σταυρώσει και μετά να κόψει και να μοιράσει σε όλους. Να πάρει την κανάτα το κρασί να γεμίσει τα ποτήρια και να δώσει ευχές.
Γιατί το ψωμί, «η ουσία της ζωής» είναι το βασικό στήριγμα της ζωής του ανθρώπου και θεμελιακό στοιχείο της διατροφής μας. Το εκτιμούσαν και το σέβονταν γιατί έβγαινε με πολύ κόπο και ιδρώτα. Αν δοκιμάσεις μια φορά να φτιάξεις ένα δικό σου ψωμί όπως το φτιάχνε η γιαγιά μας, ένα σπιτικό ψωμί, στο τέλος θα καταλάβεις ότι έχει περισσότερη νοστιμιά από όλα τ’ άλλα γιατί φτιάχτηκε από τα χέρια σου, με υλικά της επιλογής σου και με την όρεξη σου.
Το ψωμί δεν λείπει ποτέ από το τραπέζι σε κανένα γεύμα. Και όταν είναι γιορτές θέλουμε το καλύτερο, ένα ψωμί που να το δοκιμάσουμε για πρώτη φορά και να είναι ιδιαίτερο και νόστιμο όπως τα φαγητά που βρίσκονται στο τραπέζι με τα γιορτινά γλυκά.
Το Χριστόψωμο το φτιάχνανε οι γιαγιάδες μας το σπερνό των Χριστουγέννων με τα ίδια υλικά που παρασκευάζανε το καθημερινό ψωμί. Άλλες πάλι φρόντιζαν να ξεχωρίζει. Πρόσθεταν ροδόνερο, μέλι, κανέλα, γαρύφαλλα και το πασπάλιζαν με σουσάμι. Βάζανε σε αυτό όλη τους την τέχνη και τη νοικοκυροσύνη καθώς μια αφορά το χρόνο είχανε την ευκαιρία να το παρασκευάσουν. Αυτό όμως που κάνει το ψωμί αυτό διαφορετικό είναι το σχήμα του, που φρόντιζαν να είναι κυκλικό με κυρίαρχο στοιχείο το σταυρό. Τοποθετούσαν και ένα γερό καρύδι στο κέντρο του ως σύμβολο της τύχης.
Αυτό το Χριστουγεννιάτικο ψωμί φρόντισα να φτιάξω, μέρες που είναι, με μαγιά, κρασί, μέλι, κανελογαρίφαλα, αλουσά, ξύσμα πορτοκαλιού, ανθόνερο και μαστίχα. Έφτιαξα για μένα και για την μάνα μου να κρατώ στο χωριό και για κάποιες καλές φίλες μου.
Καλά Χριστούγεννα!

Υλικά
Για προζύμι
100ml νερό
50γρ μαγιά νωπή ή 2 φακελάκια ξηρή
1 κουταλάκι ζάχαρη
150γρ αλεύρι
Για ζύμη
100ml ελαιόλαδο
100ml κόκκινο κρασί
100ml Χυμό πορτοκαλιού
100ml αλουσά (αλισίβα) ή νερό
6 μεγάλες κουταλιές μέλι
1 κουταλάκι κανέλα
1/2 κουταλάκι γαρίφαλο
½ κουταλάκι μαστίχα (κοπανισμένο με λίγο ζάχαρη)
4 κουταλάκια ανθόνερο
Ξύσμα από δυο πορτοκάλια
Ξύσμα από ένα λεμόνι
1-1.200κιλα αλεύρι (μισό σκληρό αλεύρι και μισό Γ.Ο.Χ.)
Πασπάλισμα
20ml νερό
2 κουταλάκια ζάχαρη
Σησάμι και καρύδια θρυμματισμένα.

Εκτέλεση
Αρχικά φτιάχνουμε το προζύμη. Σε ένα μπολ βάζουμε το νερό χλιαρό τη μαγιά και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε να λιώσει η μαγιά. Προσθέτουμε το αλεύρι και δημιουργούμε ένα πηχτό χυλό. Σκεπάζουμε με μια πετσέτα και αφήνουμε για 1 ώρα περίπου μέχρι να φουσκώσει το προζύμι μας.

Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατεύουμε το ελαιόλαδο, το κρασί, το χυμό πορτοκάλι, το ξύσμα, τα μπαχαρικά, το ανθόνερο και τέλος την αλουσά (δείτε εδώ πώς να φτιάξουμε αλουσά) που μέσα έχουμε διαλύσει το μέλι και ανακατεύουμε τα υγρά μας.

Κοσκινίζουμε το αλεύρι και ρίχνουμε μια χούφτα στα υγρά μας, ανακατεύουμε και στη συνέχεια προσθέτουμε το προζύμη. Συνεχίζουμε να ρίχνουμε αλεύρι και ζυμώνουμε. Η ζύμη μας θα πρέπει να είναι μαλακιά και ελαφρός να κολλάει (καλυτερα να λαδώσουμε λίγο τα χέρια μας για να την δουλέψουμε, δεν χρειάζεται να ρίχνουμε συνεχώς αλεύρι).
Σε λαδωμένο μπολ αφήνουμε τη ζύμη μας σε θερμό σημείο να τριπλασιαστεί (η θερμοκρασία θα πρέπει να είναι μέτρια όχι πολύ ζεστά).

Όταν είναι έτοιμη η ζύμη μας, την παίρνουμε στον πάγκο εργασίας και ζυμώνουμε λίγο να ξεφουσκώσει. Χωρίζουμε τη ζύμη στα δυο και δημιουργούμε δυο κορδόνια. Δημιουργούμε το σχήμα του σταυρού, χωρίζουμε στα δυο τα τέσσερα άκρα και τυλίγουμε προς τα μέσα κοχλιοειδώς. Στη μέση τοποθετούμε ένα καρύδι. Μπορούμε να δώσουμε ότι σχήμα θέλουμε αρκεί να μην ξεχάσουμε το βασικό σχέδιο του σταυρού.

Μεταφέρουμε προσεκτικά το χριστόψωμο σε ένα μεγάλο στρογγυλό ταψί που έχουμε λαδώσει. Αφήνουμε σκεπασμένο να φουσκώσει.
Ανακατεύουμε το νερό με τη ζάχαρη και αλείφουμε το χριστόψωμο, πασπαλίζουμε πάνω με το θρυμματισμένο μείγμα καρύδι και σησάμι ή μόνο σησάμι.

Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170 βαθμούς πάνω κάτω θερμοκρασία για 1 ώρα περίπου. Στη μίση ώρα ψησίματος ανοίγουμε το φούρνο και σκεπάζουμε με λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο να μην μας καεί.
Αφήνουμε για λίγο να κρυώσει και ξεφορμάρουμε, τοποθετούμε σε μια σχάρα να κρυώσει εντελώς.

Καλή επιτυχία και καλά Χριστούγεννα σε όλων των κόσμο!